Cinsiyetin bipolar hastalığın fenomenolojisi ve seyri üzerine önemi son yıllarda artan bir çalışma odağı olmuştur. Bu çalışmanınamacı, cinsiyet farklılıklarının sosyodemografik özellikler, başlangıç yaşı, hastalığın şiddeti, episodların sayısı ve tipi,semptomatoloji ve bipolar bozukluğun tedaviye yanıtı üzerinde etkisinin var olup olmadığını incelemektir.Bipolar bozukluk tip-I’li300 (193 kadın, 107 erkek) hasta retrospektif olarak incelendi. Bipolar bozukluk tanıları DSM-IV-TR kriterlerine göre iki deneyimliklinisyen tarafından verildi. Hastaların sosyodemografik ve klinik özelliklerini değerlendirmek için geliştirilen yarı yapılandırılmışbir grafik ve sürdürüm tedavisine yanıt biçimlerini değerlendirmek için “ayna dizaynı” yöntemi kullanılmıştır. Bipolar kadınlardabipolar erkeklere göre herhangi bir duygudurum atak öyküsü (en az bir) olma ihtimali daha yüksekti. Bununla birlikte, manik veyakarışık atak sayısında anlamlı bir cinsiyet farklılığı ortaya çıkmamışken kadınlarda daha hazla depresif dönemler mevcuttu. Psikotikatak sıklığı (yaşam boyu en az bir dönem) erkeklerde kadınlardan daha yüksekti. Lityum ve antikonvülsan sürdürüm tedavisineyanıt, ortalama episod şiddeti ve başlangıç yaşı açısından cinsiyetler arasında anlamlı bir farkı yoktu. Bu çalışmanın sonuçları,BD-I’ li hastalarda bazı cinsiyet farklılıklarının görülebileceğini göstermektedir. Bipolar bozukluğu çalışan araştırmacılarındeğerlendirmede ve tedavi stratejilerinde cinsiyeti için bir değişken olarak kabul etmeleri gerekebilir

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinde ayrılma anksiyetesi ile sosyal kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın katılımcıları, İstanbul ilinde öğrenimlerine devam n=102 kadın (yaş: 22,62; ss: 5,448) ve n=12 erkek (yaş: 21,17; ss:5,306), toplamda N=114 (yaş: 22,46; ss: 5,429) üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır. Üniversite öğrencilerine sosyodemografikveri formu, Yetişkin Ayrılma Anksiyetesi Anketi, Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği ve Ayrılma Anksiyetesi Belirtileri Anketiuygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel analizleri Sosyal Bilimler İçin İstatistik Programı (SPSS v21) ileyürütülmüştür. Gruplar arası karşılaştırmalarda, normal dağılan veriler için bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi;normal dağılmayan veriler için Kruskal Wallis testi ve Mann Whitney U testi yürütülmüştür. Ölçeklerden alınan puanlar arasındakiilişkiler Pearson korelasyon analizi ile hesaplanmıştır. Analizler sonucunda, anne eğitim düzeyine ve gelir durumuna göre sosyalkaygı ve kaçınma puanları arasında; fark bulunmuştur. Genel tıbbi hastalık öyküsü bulunanlarda ayrılma anksiyetesi puanlarıve yetişkin ayrılma anksiyetesi puanları, genel tıbbi hastalık öyküsü bulunmayanlardan anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur.Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı ve kaçınma puanları ile ayrılma anksiyetesi ve yetişkin ayrılma anksiyetesi puanları arasındapozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Araştırma sonucunda, çocuklukta anneden ya da bakım verenden ayrılma gibi travmatikyaşantıların yarattığı ayrılma anksiyetesinin yetişkinliğe uzayabileceği ve bunun da sosyal kaygı ve kaçınma davranışlarının ortayaçıkmasından sorumlu olabileceği düşünülmüştür.

Panik Bozukluğu (PB) olan hastalarda diğer psikiyatrik hastalıkların eş tanı oranı oldukça yüksektir. Bu çalışmada panik bozukluğutanısı almış erişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) varlığı ve bu durumla ilişkili özellikler araştırılmıştır.Çalışmamıza psikiyatri polikliniğine başvuran ve SCID-I ile DSM-IV ‘e göre PB tanısı almış 65 kişi ile kontrol grubunu oluşturan65 sağlıklı gönüllü alınmıştır. Hasta grubunun hastalık şiddeti ve klinik durumlarının belirlenebilmesi amacıyla bu grubaPanik-Agorafobi Ölçeği uygulanmıştır. Klinik görüşmelere ek olarak her iki gruptan Sosyodemografik Veri Formu doldurulmasıistenmiş, WUDÖ ile Erişkin DEB/DEHB Tanı ve Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmamızda PB tanısı alan hastaların büyükçoğunluğunu kadın hastaların oluşturmaktadır. “İşsiz olma-çalışmama” durumunun sağlıklılara göre istatistiksel olarak anlamlışekilde fazla olduğu gözlenmiştir. Çalışma ve kontrol grubu arasında yaş ortalamaları, medeni durum ve eğitim durumlarınındağılımı açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmemiştir. PB tanısı alan hastalarda şu anki DEHB eş tanı oranı%15,4 olarak bulunmuştur. DEHB eş tanılı hastalarda DEHB alt tiplerinin grup içindeki dağılımları %60 ‘ı bileşik tip, %20’ si “hiperaktivite ve dürtüsellik “, %20’ si “ dikkat eksikliği “ önde olan şeklinde saptanmıştır. Agorafobisi olan hastaların tamamındaDEHB eş tanısı bulunmuştur. PB ile DEHB eş tanısı alan grupta panik bozukluğu olmadan DEHB tanısını alan gruba oranla dahadüşük iş devamlılığı gözlenmiştir. DEHB tanılı hastalarda çalışma ve kontrol grubu arasında alkol kullanımı açısından istatistikselbir farka rastlanmamıştır. 40 yaş üstü grupta DEHB hiç tespit edilmemiştir. Çalışmamızda PB ile DEHB eş tanı oranının sağlıklıkontrollerden yüksek olduğu, agorafobisi olan PB olgularının tamamında DEHB eş tanısının bulunduğu görülmektedir.

Trikotillomani (saç ve kıl koparma hastalığı) kişide devamlı saç yolumunun gözlemlendiği bir psikiyatrik bozukluk olaraktanımlanabilir. Bu durumun nörobiyolojisi net olarak bilinmemektedir. Bu nedenden dolayı tedavisi içinde kesin çözümlersunulamamaktadır. Molekğler genetik çalışmaları trikotillomaninin etiyolojisinin daha iyi anlaşılması ve bu bozukluğun tedaviedilmesi için büyük önem taşımaktadır. Günümüze kadar yapılan çalışmalar ile trikotillomani hakkında eldeki bilgiler kısıtlıdır.Yapılan moleküler analizler HOXB8, SAPAP3, DRD1, DRD4, SLC6A4 genlerinin hastalık ile ilişkili olabildiğine dair ipuçlarıvermektedir. Bu derlemede trikotillomaninin psikolojik ve fizyolojik temelleri ve sınıflandırılışı ve ardından da trikotillomaniye dairmoleküler genetik çalışmalar, hayvan çalışmaları ve bozukluk ile ilişkili olduğu düşünülen genetik polimorfizmler anlatılacaktır.Eldeki bilgilerin derlendiği bu makalenin sonrasında gerçekleştirilebilecek olan moleküler çalışmalara da yön vereceğini ümitetmekteyiz.

-

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), hiperaktivitenin yaygın belirtileri olan dikkatsizlik ve dürtüsellik ile tanımlanan, kronik ve yeti yitimine sebep olan bir bozukluktur. DEHB’li yetişkinler yaptıkları işlerle performans ve iş kayıpları yaşayabilirler. DEHB’li kişilerin sürüş zorlukları olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmanın hipotezi “araç kazası yapmış olan havalimanı çalışanlarının DEHB puanları, araç kazası yapmamış olanlara kıyasla daha yüksektir” olarak belirlenmiştir. Çalışmanın yapıldığı Havaş’ta 2012-2014 yılları arasında toplam 138 araç kazası gerçekleşmiştir. Kaza yapanlardan araştırmaya katılmayı kabul eden 110 personele ve onlarla yaş ve cinsiyet bakımından eşleştirilmiş kaza yapmamış personelden oluşan 111 kişilik kontrol grubuna Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Öz Bildirim Ölçeği (EDHÖ) ve DSM-IV’e Dayalı Erişkin DEB/ DEHB Tanı ve Değerlendirme Envanteri (E-DEHB) uygulanmıştır. Katılımcılar, ölçek maddeleri ile kaza yapma durumu, performans, devam durumları ve demografik açıdan incelenmiştir. Araştırmada kaza yapanlar arasında DEHB tanısı alan bir kişiye rastlanmıştır. Kaza yapan grupta kontrol grubuna kıyasla E-DEHB Aşırı Hareketlilik alt ölçek toplam puanının anlamlı derecede daha yüksek olduğu, diğer alt ölçek puanlarında ise bir farklılık olmadığı saptanmıştır. Bu sonuca göre kaza yapan ve yapmayan havalimanı çalışanlarında DEHB tanısı bakımından farklılık bulunmamakla birlikte kaza yapanların aşırı hareketlilikle ilgili belirtileri daha yüksek oranda gösterdikleri düşünülmektedir. DEHB’nin belirtileri, çalışma yaşamına etkisi ve sonuçları konusunda çalışanlar ve yöneticilerin bilgilendirilmesi; sürücülük becerisi gerektiren kritik işlerde çalışacak olan kişilerde DEHB belirtilerinin taranması kaza oranını azaltabilecektir.

Bilişsel ve işlevsel bozukluklar, esasen hasarın meydana geldiği bölge ve şiddetine bağlı olarak belirlenen travmatik beyin yaralanmasının (TBI) yaygın görülen bir klinik gelişmesi olarak ifade edilebilir. Mevcut çalışma, Dimetil Sülfoksit (DMSO), C vitamini ve Alfa lipoik asit (ALA) içerikli bir akut antioksidan tedavisinin potansiyel etkinliğini daha derinden inceleyebilmek adına kapalı kafa travmatik beyin yaralanmasının albino sıçanlarının hafızaları üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçlamaktadır. Ağırlık düşürme yöntemiyle kapalı kafa yaralanmasının sıçan modeli uyuşturulmuş sıçanlar üzerinde uygulandı. Tedavi protokolü, travmatik beyin yaralanmasından bir saat sonra DMSO, C vitamini ve ALA’nın üç farklı doz halinde (22.5, 45 ve 67.5 mg/kg) ve tek seferde ağızdan alınmasını öngörmüştür. Travmatik beyin yaralanması sonrası sırasıyla mevcut hafızayı ve nörolojik işlevi değerlendirmek üzere Değiştirilmiş Nörolojik Şiddet Skorunun (mNSS) yanı sıra Yeni Nesne Tanıma Testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar, travmatik beyin yaralanmasını takip eden yedi ila on dört gün boyunca önemli ölçüde tanıma hafızası eksikliğini ortaya çıkarmıştır. Daha da önemlisi; DMSO, C vitamini ve ALA, travmatik beyin yaralanmasından kaynaklı hafıza bozukluğunu azaltma eğilimi göstermiştir. Müdahalede bulunulan deney guruplarına ait Değiştirilmiş Nörolojik Şiddet Skoru’nda (mNSS) müdahale edilmeye guruptakilere nazaran birinci ve ikinci haftada önemli ölçüde düşüş gözlenmiştir. Sonuç olarak antioksidan kullanımı, oksidatif stresi azaltarak ve bilişsel işlevi geliştirerek travmatik beyin yaralanması tedavisine katkıda bulunabilir.

Bu çalışma, anıların istemsiz olarak hatırlanmasının mümkün olup olmadığını araştırmayı amaçlamaktadır. Bunu araştırmak için Elektroensefalografik aktivite (EEG) 64 elektrottan kaydedildi. Katılımcılar, ünlülerin isimlerden oluşan tanıma görevlerini örtük biçimde gerçekleştirdiler. Sunulan ünlü isimlerinden aktör / aktris olup olmadığına, olaya ilişkin potansiyeller (ERP) kayıtları yapılırken karar vermeleri istendi. Bu çalışmada, eski ve yeni isimlerin ERP sonuçları karşılaştırıldı. Bu karşılaştırmada, orta önlü eski / yeni efekt (300-500 ms) ve parietal eski / yeni efekt (500-800 ms) olan iki efekt belirlendi. Sonuçlar, eski adların örtük görev performansı sırasında sol yanal merkezli ve sol parietal eski-yeni efekt (500-800 ms) üzerinde daha yüksek aktivasyona neden olduğunu göstermektedir. Sonuçlar daha önce hafızada kaydedilmiş bilginin istemsiz olarak geri getirilebildiğini ve bu geri getirme durumunun detaylı hatırlama ile ilişkili olabileceğini gösterdi.

Vücut postural davranışımız bütün vücut reflekslerinin birleşiminden meydana gelir ve bu birleşme merkezi sinir sisteminde oluşur. Yeni doğan bebekler bu birleşmeye sahip değillerdir ve bütün hareketleri otomatik ve ilkel seviyededir. Normal beyin normal gelişimi sağlar. Anormal beyindeki lezyon ise anormal gelişime yol açar. Olgunlaşmamış beyindeki lezyon anormal tonal ve postural gelişime sebep olur. Beyin felcinde, anormal duyu-motor gelişime yol açan olgunlaşmamış beyin lezyonu vardır fakat neonatal refleks birleşmesi ve motor gelişimde gecikme yoktur. Anormal refleks hareketleri anormal sinerji ve postür oluşturur. İlkel reflekslerin çocuk gelişiminde çok önemli bir rolü vardır. Ayrıca, bu refleksler değerlendirme ve belirlemede birincil öneme sahiptir. Bu çocuklarda beyin lezyonu olduğu için üst merkezin alt merkez üzerinde engelleyici etkisi yoktur ve bu yüzden aşırı refleks hareketleri mevcuttur. Bobath, Brunnstrom’un hareket terapisi, Rood’un yaklaşım ve proprioseptif nöromüsküler kolaylaştırması gibi farklı duyumotor tedavi yaklaşımları vardır. Bu tedavilerin teorik temeli nöregelişimsel model, reflex teorisi, hiyerarşik teori ve sistem yaklaşımıdır. Refleks birleşimi beyin felci olan çocukların tedavisinde ana unsur olmalıdır.

Bu yazıda, pedofili gibi monosemptomatik psikopatolojik belirti gösteren çalışmalarda 2 boyutlu karşılaştırmaların yetersizliklerini tartıştık ve onun yerine araştırmalarımızda, 3, hatta 4 boyutlu istatistiksel karşılaştırmaların kullanılmalarının gereğini ileri sürdük.